Zachowanie przy Stole

         Wielu z nas buntuje się przeciwko wymaganiom właściwego zachowywania się przy stole. Warto wiedzieć, że wiele zasad odeszło już do lamusa i dzięki temu możemy pozwolić sobie na nieco więcej swobody podczas jedzenia. Niezmiernie ważne jest jednak umiejętne dostosowanie się do sytuacji, bo przecież inaczej jemy w barze szybkiej obsługi, a inaczej w wykwintnej restauracji. Ranga wydarzenia czy spotkania ma zatem znaczenie ogromne. Jeżeli zaproszeni zostaliśmy przez przyszłego szefa lub ważnych klientów, których dopiero staramy się pozyskać dla firmy, nasze zachowanie przy stole i umiejętność właściwej prezentacji mogą mieć potem duży wpływ na nasze losy i finanse.

Zachowanie dobrych manier sprawia, że spożywanie posiłku staje się niejako rytuałem i daje o wiele więcej przyjemności niż zjedzony w pośpiechu hamburger.

Ważna wskazówka: jeśli nie wiemy, jak należy jeść daną potrawę, lepiej zapytać o wskazówki, niż walczyć nieporadnie z nieznanym dla nas daniem, zastanawiając się, które części są jadalne, a które nie. Do tego dochodzą sztućce, które dla niezorientowanego konsumenta są prawdziwą zmorą. Podane niżej rady dotyczą sytuacji i potraw, na jakie możemy natknąć się zarówno w restauracji, jak i na przyjęciu wśród rodziny czy znajomych.

Czego nie robimy przy stole?

Należy w tym miejscu pamiętać o kilku podstawowych zasadach. Mianowicie:
♦ nie mówimy z pełnymi ustami
♦ nie wycieramy talerza chlebem
♦ nie korzystamy z telefonu komórkowego
♦ nie plotkujemy z sąsiadem
♦ nie mówimy szeptem
♦    nie zapełniamy całej jamy ustnej jedzeniem
♦    nie rozpieramy się łokciami, ani nie unosimy ich wysoko ponad stołem
♦    nie rozpoczynamy jedzenia, dopóki wszystkim biesiadnikom nie podano jeszcze dania (chyba, że do tego zachęcają)
♦    nie pochylamy się nad talerzem
♦    nie opieramy sztućców o brzeg talerza, ani nie odkładamy ich z powrotem na stół
♦    nie doprawiamy jedzenia przed spróbowaniem go
♦    nie wkładamy do popielniczki resztek jedzenia (np. kości); to nie kosz na śmieci
♦    nie siorbiemy
♦    nie mlaskamy
♦    nie cmokamy
♦    nie bekamy
♦    nie żujemy gumy
♦    nie czyścimy paznokci
♦    nie wydmuchujemy głośno nosa
♦    nié dłubiemy w zębach
♦    nie „puszczamy wiatrów"
♦    nie poprawiamy makijażu
♦    kobiety nie powinny wycierać szminki w serwetę z materiału
♦    nie palimy papierosów




Postawa podczas jedzenia

        Prawidłowa postawa przy stole przy stole jest również bardzo istotna. Pamiętajmy przede wszystkim, by siedzieć prosto. Nogi powinny być ustawione na podłodze równoległe do siebie. Nie krzyżujemy ich, nie zakładamy jednej na drugą, ani nie zaplatamy wokół nóg krzesła. Nasze dolne kończyny powinny być rozluźnione, nie ściskajmy ich zatem kurczowo, ponieważ łatwiej wówczas stracić równowagę podczas wstawania. Stopy także powinny spoczywać spokojnie. W żadnym wypadku nie wolno ściągać butów pod stołem.
Nie opieramy łokci na stole, a także nie podpieramy się. Nie pochylamy się nad talerzem, tylko przenosimy potrawy do ust (nawet, jeśli grozi to poplamieniem). Nie należy kręcić się na krześle. Ręce trzymamy na stole, nie pod nim. Jeśli akurat nie jemy lewą ręka, to kładziemy ją na krawędzi stołu na wysokości nadgarstka. Nie należy bawić się sztućcami, ani bębnić palcami w blat stołu. W krześle należy rozsiąść się dość wygodnie i wykorzystać to, że mamy oparcie dla pleców.

Sztućce, czyli nie taki diabeł straszny

Podczas jedzenia nóż trzymamy w prawej dłoni, a widelec w lewej (odwrotnie jest w wypadku osób leworęcznych). Palec wskazujący nie powinien dotykać ani ostrza noża, ani wybrzuszenia widelca.

Raz użytych sztućców nie wolno położyć z powrotem na obrusie. Nie należy także opierać ich o brzeg talerza, bowiem można ubrudzić nakrycie np. spływającym z widelca sosem. Łyżki nie wkładamy całej do ust, tylko jej zwężony koniec. Tak samo postępujemy z widelcem. Noża nigdy nie wkładamy do ust. Podobnie jak łyżeczki do kawy. Jeżeli widzimy przed sobą cały zestaw sztućców, nie wpadajmy w panikę.

Jeżeli kelner lub pani domu nie podali noża czy łyżki wraz z potrawą, to należy wziąć ze stołu sztućce leżące po zewnętrznej stronie nakrycia. Wraz z kolejnym daniami bierzemy też kolejne sztućce, posuwając się ku talerzowi. Podobnie jest z kieliszkami. Pijemy z tego, który stoi najbliżej nas.

Symbolika sztućców

Jeśli akurat mamy przerwę w jedzeniu, to należy skierować sztućce ku sobie mniej więcej na środku talerza.

Jeśli talerz jest pusty, ale jeszcze nie skończyliśmy jeść, to sztućce powinno się skrzyżować ze sobą na talerzu.

Sztućce ułożone równolegle względem siebie, trzonkami skierowane w lewą stronę oznaczają, że skończyliśmy już jedzenie i można zabrać talerz.

Wykałaczka

Korzystanie z wykałaczki przy stole jest dozwolone, choć nie wygląda zbyt elegancko. Jeśli jednak chcemy lub musimy z niej skorzystać, należy zrobić to bardzo dyskretnie i np. zasłonić usta dłonią lub serwetką.

Najlepszym rozwiązaniem jest jednak wyjście z sali. Będzie to bardziej eleganckie zachowanie, a i nam pozwoli na łatwiejsze skorzystanie z tego instrumentu.

Pałeczki

Pałeczki są podawane w restauracjach serwujących potrawy kuchni dalekowschodniej (chińskiej, tajlandzkiej, wietnamskiej, koreańskiej). (Zupy oczywiście jemy łyżką.) Jak trzymać pałeczki? Koniec jednej pałeczki wkładamy w zgięcie między kciukiem a palcem wskazującym i opieramy ją na palcu serdecznym. Drugą pałeczkę trzymamy równolegle za pomocą palca wskazującego i środkowego, by można było swobodnie nią poruszać. Tak trzymane pałeczki są sprawne niczym szczypce..

Wymaga to, co prawda, pewnej dozy zręczności, ale trening czyni mistrza, zatem nie poddawajmy się po pierwszych nieudanych próbach złapania kawałka mięsa lub doniesienia go do ust. Jeżeli zostaniemy zaproszeni na eleganckie przyjęcie przez gospodarzy z Dalekiego Wschodu, to nasza umiejętność posługiwania się pałeczkami na pewno mile ich zaskoczy.

Jedzenie palcami

Jedzenie palcami jest praktykowane w niektórych częściach Azji. Choć Europejczycy uważają taki sposób jedzenia za niestosowny, to jednak można spożywać posiłki bez pomocy sztućców w sposób elegancki. Je się tylko prawą ręką. Lewa spoczywa wówczas pod stołem. Używamy trzech palców - kciuka, wskazującego i środkowego. Przy ich pomocy lepimy z ryżu kuleczkę, do której dołączamy kawałki warzyw lub mięsa. Następnie tak spreparowaną porcję podnosimy do ust.

Absolutnie nie wolno wyjmować z ust palcami kostek ani pestek. Nie wolno też ich wypluwać. Stosujemy do tego widelec lub łyżkę. Jedynie ości ryb można usunąć z ust palcami. Niejadalne resztki odkładamy na brzeg talerza.

Podawane są jednak potrawy, z którymi nie sposób poradzić przy pomocy noża i widelca (m.in. owoce morza). Opisano je w dziale: "Co i jak jemy?"

Miseczka do opłukania palców

Jest ona podawana po potrawach, które je się palcami. Jest to niewielkie naczynko ustawione na talerzyku, szklane lub metalowe i znajduje się w nim letnia woda. Bywa, że na powierzchni pływa plasterek cytryny, której sok rozpuszcza tłuszcz. Należy wówczas lekko ją ścisnąć, aby sok mógł wypłynąć z plasterka. Każdy gość otrzymuję osobną miseczkę.

Po zakończeni mycia należy wytrzeć palce w serwetkę przyniesioną razem z miseczką. Po zrobieniu tego wsuwamy serwetkę pod naczynie z wodą.

Serweta

Przed jedzeniem należy ją rozłożyć na kolanach i uważać, by nie upadła na podłogę. Po zakończonym posiłku kładziemy ją na stole po prawej stronie obok naczyń i pozostawiamy nie złożoną. Dla obsługi będzie to znak, że już skończyliśmy posiłek.

Pamiętajmy, że serweta to nie śliniak, zatem nie zawiązujmy jej wokół szyi, nie wciskajmy za kołnierzyk koszuli, nie przymocowujmy jej spinką do krawata, nie wkładajmy za dekolt eleganckiej wieczorowej sukni. Nie należy także wkładać jej pod talerz. Co więcej, serweta jest podawana po to, by z niej skorzystać, więc nie zostawiajmy jej nie tkniętej. Ma ona uchronić nas przed poplamieniem stroju i służyć do otarcia ust, szczególnie przed sięgnięciem po kieliszek z winem (nie zostawimy wtedy na nim tłustych śladów!).

Jeżeli zdarzy się, że musimy wstać od stołu w czasie posiłku, serwety nie pozostawiamy na siedzeniu krzesła. Ten zwyczaj jest niehigieniczny, zatem lepiej położyć ją po lewej stronie talerza. Pamiętać tu należy, aby nie wciskać jej pomiędzy talerze, sztućce i kieliszki.

Serwetki

W wypadku papierowych serwetek, sprawa jest o wiele prostsza. Dawniej odkładało się je zmięte na talerzu razem z resztkami jedzenia. Dziś, w związku z coraz popularniejszym zwyczajem segregacji śmieci, odkłada się serwetkę obok talerza. Ponadto takie postępowanie ułatwia zadanie obsłudze. Nie wszędzie jednak ten zwyczaj jest praktykowany, zatem nie dziwmy się, jeżeli kelner położy naszą serwetkę na talerzu.

Dział powiązany: Co i jak jemy?